არტისტები ავტორიტარული ბასტიონების წინააღმდეგ

სხვა პანელებზე წარმოდგენილი იყო ინფორმაცია დანარჩენი მფლობელების შესახებ, ასევე სოციოლოგიური და პოლიტიკური სიტუაციები, რომლებიც ასახავდა, თუ რა ვითარებაში გადადიოდა ეს ნამუშევარი ერთი ხელიდან მეორეში. სკანდალი სწორედ ბოლო, აბსის პოლიტიკური ბექგრაუნდის, მისი ნაცისტური წარსულის ამსახველმა პანელმა გამოიწვია. ის აჩვენებდა, თუ რა ადვილია შებღალული რეპუტაციის აღდგენა მეცენატის სახელით. კურატორის მიერ მოწონებული პროექტი მუზეუმის ადმინისტრაციამ არ მიიღო. ცენზურა გამართლებული იყო სრულიად უადგილო არგუმენტით, რომ მუზეუმი ემიჯნება ეკონომიკურ ინტერესებს. დირექტორმა ჰორსტ კელერმა (Horst Keller) ჰააკეს მისწერა წერილი, რომელშიც აღნიშნავდა, რომ „მუზეუმს არაფერი გაეგება ეკონომიკური ძალაუფლების შესახებ, სამაგიეროდ კარგად იცის, რა არის სულიერი ძალა“.

ჰააკე ეთანხმება ქრიმფის რეპლიკას, რომ აბსის დაუბრკოლებელი წინსვლა ნაცისტული წარსულის ფონზე ნამდვილად აღსანიშნავი ფაქტია, მაგრამ მას აგრეთვე აინტერესებს, რომ კულტურა ყოველთვის სოციალური და პოლიტიკური ისტორიის ნაწილია. ჰააკე აღნიშნავს, რომ სხვა მფლობელების შესახებ არაფერი იცოდა და პროექტის მომზადებისას ბევრი საინტერესო ფაქტი აღმოაჩინა. „წარმომავლობის კვლევისას ხელოვნებათმცოდნეები რატომღაც ობიექტის იდენტიფიკაციითა და მისი მონეტური ფასეულობის დადგენით იფარგლებიან. მე წინ წავედი და ჩემს „საფლავის ქვებში“ წარმოვადგინე მფლობელთა ბიოგრაფიები, ასევე დოკუმენტირებული მზარდი ფასი და გარემოებები, ნამუშევარი ერთი მფლობელიდან მეორესთან როგორ გადადიოდა. ასეთი ინფორმაცია, როგორც წესი, ვიზიტორებისთვის მისაწვდომი არ არის და ეხმიანება ბურენის იდეას იმის შესახებ, რომ მუზეუმი ნამუშევრის შესახებ იმ ინფორმაციას აწვდის, რომელსაც საჭიროდ თვლის და არა იმას, რაც შეიძლება დამთვალიერებელს აინტერესებდეს“.

ნამუშევრის წარმომავლობის კვლევა ჰააკეს ინსტალაციაში, ხელოვნების ნიმუშის სოციალურ, პოლიტიკურ და პერსონალურ ისტორიებთან დაკავშირება, გამოწვევა იყო კონვენციური პრეზენტაციისთვის და სერიოზულ საფრთხეს უქმნიდა ხელოვნების ავტონომიურობისა და სივრცის ნეიტრალურობის რიტორიკას, რომელსაც ინსტიტუცია ფარად იყენებდა.

ჰააკეს გამოძიებიდან ირკვევა, რომ ყველა მფლობელი წარმოშობით ებრაელი იყო - დაწყებული ხელოვნებათმცოდნე და კოლექციონერი შარლ ეფრუსიდან დამთავრებული მაკს ლიბერმანით (ასევე ებრაელი, რომლის ნამუშევრები ნაცისტებმა აკრძალეს), რომლის ამერიკელი შვილისგანაც მუზეუმისთვის ნამუშევარი შეისყიდეს. რელიგიურ მრწამსსა და წარმოშობასთან დაკავშირებულმა ამ დეტალებმა ჰააკეს გარკვეული სირთულეები შეუქმნა. „ზოგმა ებრაელმა ამ პროექტში ანტისემიტური ქვეტექსტი დაინახა, უბრალოდ ინფორმაცია ბოლომდე არ წაიკითხეს, ისინი მხოლოდ სრული ინფორმაციის გაცნობისას დარწმუნდებიან, რომ ჩემს ინსტალაციას, ისევე, როგორც მე, საერთო არაფერი აქვს ანტისემიტიზმთან. ჩემი დაჟინებული აპელაცია მფლობელთა რელიგიურ მრწამსზე მათ ნაცისტურ გამოცდილებას ახსენებს. როგორც ჩანს, ის, რომ აბსი, რომელიც ნაცისტებთან თანამშრომლობდა, მათ მსხვერპლთა კონტექსტში წარმოჩინდა, ჩემი ნამუშევრისთვის მნიშვნელოვანი იყო“.

ინციდენტმა გამოააშკარავა, რომ მუზეუმი ვერ ანეიტრალებს ჰააკეს მოღვაწეობას, რომელიც ავლენს კულტურულ პრაქტიკასა და იდეოლოგიურ ინტერესებს შორის არსებულ კავშირს და ამხელს ინსტიტუციის ჩართულობას სხვადასხვა ტიპის რეპრესიულ შენიღბვაში.